نوروز امسال، بار دیگر نشان داد که کردستان همچنان با صلابت و محکمتر از پیش به مثابهی سنگر آزادیخواهی و مقاومت در برابر استبداد و ارتجاع ایستاده است. میلیونها کُرد از ایلام و کرمانشاه تا ارومیه و ماکو در یک کنش جمعی سیاسی و متحدانه با شکوه و وصفناشدنی نوروز را گرامی داشتند. این کارناوال بزرگ که پیامش آزادیخواهی، مقاومت، آشتی و همبستگی بود، لرزه بر جان رژیم، نیروهای وابسته و پیروان فکریاش انداخته است. در تازهترین واکنش، بیانیهای هشدارآمیز از سوی نهادهای اطلاعاتی به قلم دلواپسان حکومتی و نویسندگان امنیتی منتشر شده که متاسفانه برخی سادهلوح و فریبخورده نیز آن را امضا کردهاند.
با وجود تلاشهای حکومت، همزمان با تشدید جو امنیتی، افزایش فشار و بازداشت گستردهی فعالان مدنی، و درحالی که هنوز زخم سرکوب جنبش «زن، زندگی، آزادی» بر پیکر کردستان التیام نیافته و رژیم سعی در القای حس نومیدی در جامعه داشت، زنان و مردان کُرد دست در دست هم، گِرد آتش نوروز حلقه زدند و رقصیدند؛ رقصی که بیانیهای خاموش اما پرطنین در دفاع از زندگی، آزادی، برابری و هویت بود. تجمعات دهها و صدها هزار نفری وحدتبخش و مسالمتآمیز، بدون کوچکترین نشانی از خشونت یا نفرتپراکنی به جلوهای رنگارنگ و تحسینبرانگیز از همبستگی در دل تنوع تبدیل شد و ستایش هر ناظر منصف و بیطرفی را برانگیخت.
در مقابل، گروهی کوتهاندیشِ به اصطلاح روشنفکر و اصحاب علم و فرهنگ، همسو با منظومهی فکری تمامیتخواه رژیم که مفاهیم آزادی، برابری، تنوع و تکثر را برنمیتابند، چه بسا بدتر و وقیحانهتر، بیانیهای هشدارآمیز منتشر کردند و کوشیدند تا این کارناوال عظیم را در حد «جشنی خرد، قومی و محلی» تقلیل دهند. رویکردی که نه تنها نشانی از تفکر و تعقل ندارد بلکه رد پای فاشیسم و سرکوب هویتها زیر نقاب واژگان آن پیداست. کاربست همان برچسبها، عبارات تحقیرآمیز و متعصبانه که سیاست سرکوب، انکار، تبعیض، حذف دیگری و یکسانسازی فرهنگی و هویتی را روایی میبخشد. نگارندگان و امضاکنندگان این متن نابخردانه، ستیز خود را با موازین حقوق بشر، مفاهیم مترقی، مبانی دموکراسی و تکثرگرایی پنهان نکردهاند.
این دلواپسان در قبال مسائل واقعی نظیر ناکارآمدی و استبداد سیاسی حاکم، تبعیضهای سامانمند چندلایه، فروپاشی اقتصادی، فساد ساختاری، فقر و فلاکت مردم و سیاستهای جنگافروزانهی رژیم سکوت کرده، اما در برابر کُردها دست به قلم شدهاند و با غفلت یا تجاهل نسبت به ابربحرانهای کنونی، در برابر نوروز ایستادهاند. کُردها با ادبیاتی تحقیرآمیز چون «قبیله» و«طایفه» خطاب شده و جشنی باستانی و ملی را به رویدادی طایفهای فروکاستهاند که اگر چنین بود قلمفرسایی در باب نگرانی و هشدار بیاساس مینمایاند. اگر بهراستی نوروز جشن ملی و تاریخی ایرانیان است، پس منشاء هراس کجاست و چرا به تهدید، تعبیر میشود؟ اگرچه اینها پا را فراتر گذاشته و همصدا با رژیم و ملیگرایان افراطی در خارج از کشور، خواهان اعمال سرکوب، خشونت و فشار بیشتر بر کردستان شدهاند و آشکارا سویههای فاشیسم، نفرتپراکنی و همگونسازی را تبلیغ میکنند، در حالی که در کردستان شعار «کردستان، گورستان فاشیستان» سر میدهند، متاسفانه عدهای در خلسهی توهم و تحجر، غافل از بلوغ سیاسی و اجتماعی جامعهی کردستان و غریب با واقعیتهای زیر پوست ایران، سودای دیگری در سر دارند.
چنین واکنشهای هیستریک و غیرعقلانی، تنها از ذهنهایی جزماندیش، واپسگرا و اقتدارطلب برمیخیزد. فروکاستن مسائل ریشهدار اجتماعی و هویتی به «توطئهی دشمنان» یا «فتنهی قومگرایی»، نه از سر دلسوزی است و نه نشانی از بصیرت دارد. اصرار بر مرکزگرایی، تحمیل زبان و هویت یگانه و فرافکنی واقعیتها در قالب نظریهی توطئه، دسیسه دشمن خارجی، خطر تجزیه، یا تهدید علیه امنیت ملی، همان رویکرد آزموده شده و شکستخوردهی جمهوری اسلامی است. سیاستهایی که بر مبنای سلطهطلبی، انحصار و نفی تنوع و تکثر شکل گرفته نتیجهای جز بازتولید استبداد ندارد و ناقض اصول برابری، مشارکت و شمول است. تمرکززدایی و به رسمیت شناختن حقوق اتنیکی، فرهنگی و زبانی نه تهدید است و نه زمینهساز واگرایی، بلکه پیشنیاز یک حکمرانی دموکراتیک وعادلانه، همزیستی مسالمتآمیز، پویایی اجتماعی، غنای فرهنگی و ثبات پایدار است. تحقق دموکراسی مستلزم پذیرش تفاوتها، احترام به کثرت و فاصلهگیری از تحمیلگرایی هویتی است.
حزب کومهله کردستان ایران ضمن شادباش و تبریک به مناسبت این موفقیت بزرگ که جلوهای شایسته از مقاومت مدنی، همبستگی و پویایی جنبش کردستان را نشان داد، یادآور میشود که برگزاری شکوهمند جشنهای نوروزی، نشانهای روشن از تداوم و امتداد جنبش مشروع مردم کردستان و تجدید پیمان با آرمانهای مترقی، ضد تبعیض و آزادیخواهانهی جنبش «زن، زندگی، آزادی» بود. ما هرگونه اقدام در جهت تقویت و ترویج گفتمانهای واپسگرا، افراطی و مرکزگرایانه را شدیدا محکوم کرده و با تأکید بر ضرورت همبستگی، پذیرش مبانی دموکراسی و به رسمیت شناختن تنوع و تکثر موجود در جامعه، نگرانی عمیق خود را نسبت به ایجاد اختلاف و نفاق میان مردمانی که از حاکمیت جمهوری اسلامی به ستوه آمدهاند ابراز میداریم. از اینرو، از تمامی احزاب، سازمانها و جریانات سیاسی دموکراسیخواه و مترقی، بهویژه از جامعهی روشنفکریِ متعهد ایران دعوت میکنیم که در برابر اینگونه اقدامات، بیتردید و صریح موضعگیری کنند. نباید اجازه داد عرصهی عمومی به میدانی برای بازتولید واپسگرایی، فاشیسم مرکزگرا و راستگرایی افراطی تبدیل شود. سکوت در برابر این روند، تنها به تقویت نیروهای تمامیتخواه خواهد انجامید و فردا هیچکس از پیامدهای آن در امان نخواهد بود.
حزب کومهله کردستان ایران
دبیرخانهی کمیته مرکزی
۲۲ فروردین ۱۴۰۴ خورشیدی
۱۱ فوریه ۲۰۲۵ میلادی