لە نیزام و دەسەڵاتە توتالیتێرەکان هەوڵ دەدرێت ئایدۆلۆژی پێڕەوکراو بە سەر راستی و واقێعیەتەکانی سەردەم بسەپێندرێت و دەست تێوەردان بکات لەهەمو بوارەکانی ژیانی سیاسی و کۆمەڵایەتی کۆمەڵگا لەهەمو ڕەهەندێکەوە. ئەم ئایدۆلۆژیە گشتگیر و شمولیە پێکهاتەیەکە لە باوەڕە سیاسی، ئایینی و مەزهەبی گشتگیر و تەقەدوس پێدراو کە دەبێ هەمووان هەم پێی باوەڕمەند بن و هەم پێڕەوکەری بڕیاراتی بن.
بەم پێیە و لەژێر کاریگەری ئەم کلتوورە سیاسیەدا ژیانی تاکی کۆمەڵگا بەرەو داڕوخان دەڕوات و لە ئاکامدا پلۆرالیزمی سیاسی،کۆمەڵایەتی و کلتووری بەرەو نەمان و شکست هەنگاو دەنێت. پەروەردەو فێرکاری لەهەر وڵاتێک ڕۆڵی کارا دەگێڕێ لە بارهێنانی نەوەیەکی وشیار، بوێر و سەربەخۆ کە توانای وڵامدانەوەی بە خواستەکانی کۆمەڵگا لە روی سیاسی، کۆمەڵایەتی و کلتووریەوە هەیە. ئەگەر ئابووری بەشێکە لە گەشەی هەروڵاتێک یا یەکێک لەبنەماکانی ئەو گەشەیە، بنەمای دوهەمی پێشکەوتن لەهەر وڵاتێک پەروەردەی دروستە کە دەتوانێ بە ڕۆڵێکی باش بگێڕێت لە بونیاتی سیاسی،کۆمەڵایەتی و کلتووری.
ئەگەر لە هەروڵاتێکدا ئەم سێ بەشە لەبنەمای دوهەم دەستەبەر بکرێ بە شێوەیەکی هاسان ئەو کۆمەڵگا بەرەو کۆمەڵگایەکی پێشکەوتووی هاوشێوەی وڵاتانی رۆژاوایی هەنگاو دەنێت. ئێران لە ژێر سێبەری دەسەڵاتی رژیم کە لەسەر ئایدۆلۆژیای چەقبەستووی ئیسلامی فەندەمێنتاڵ بونیات نراوەو ئیدارەو بەڕێوەبردنی ئێرانیش بەپێی پێوانەکانی هەمان ئایدۆلۆژیا بەڕێوە دەچێت ناتوانێ بەرەو گەشە هەنگاو بنێ و پێش بکەوێت. بۆ گەیشتن بە کۆمەڵگایەکی چەقبەستووی وەک ئێستای ئێران رژیم هەر لە کۆتایی ساڵی 61ی هەتاوی لە دەسپێکی پڕۆسەی شۆڕشی کلتووری(انقلاب فرهنگی) دا چ بە ئاڵوگۆر لە بنەماکانی زانست هەر لە قوتابخانەوە بگرە تا دەگاتە زانستگا، دەرکردنی ماموستایانی قوتابخانەو زانستگاکان بە بیانوی جۆراوجۆری سیاسی و کۆمەڵایەتی کە هیچ چەشنە عەقڵانیەتێکی لە پشت نەبوو لەو پڕۆسەیەدا کرانە قوربانی و بەوشێوەیە زانست و کلتووری ئێرانی نوێ تووشی کارەساتێک بوو کە،ئێستاشی لەگەڵ بێت خەسار و زیانەکانی قەرەبوو نەکرانەتەوە.
ساڵانی دواتر بە دانانی زانستگا جۆراوجۆرەکانی وەک زانستگای ئیمام سادێق، زانستگای ئازادی ئیسلامی و لەراستیدا بەئیسلامیزەکردنی قوتابخانەو زانستگاکانی ئێران بەرهەم هێنانی زانستی لە ئێران کەم کردەوەو زیاتر گرینگی و بایەخ بە حەوزەکانی عیلمیەو ناوەندە مەزهەبیەکانی شێعە لە ئێران دران. پێناسەو شوناسی هەمو رژیمە دیکتاتۆرەکان وەک دو رووی یەک دراوون و سەرەڕای دووری جۆغرافیاو گۆڕانی کلتووری سیاسی و تەنانەت شێوازی حوکمڕانییان چەند خاڵی هاوبەشیان هەیە یەک لەو خاڵە هاوبەشە بەهێزەیان پەروەردەی کۆیلەیەو بەکۆیلەکردنی کۆمەڵگایە.
ئەوەی دەیان ساڵ لەمەوپێش هیتلەر دەیکردو (های هیتلەری) لە بێرلین، فرانکفۆرت، مونیخ و باقی شارەکانی ئاڵمان بەڕیوەی دەبرد دوای زیاتر لە پەنجا ساڵ، رژیمی ئیسلامی و کورەی باکوور بەناو سڵاو فەرماندە(سلام فرماندە) ڵە پیونگ یانگ و تارانی پایتەخت و باقی شارە گەورەکانی کورەی باکوور و ئێران بەڕێوەی دەبەن و بەشێوەی نەرم و بەکەڵک وەرگرتن لەهەمو ئامێرو کەرەستەکانی بەردەست لەرووی سیاسی، مەعنەوی، کلتووری و میدیایی درێژەدەر و خەریکی جێخستنی ئەو کلتوورەن کە هیتلەری برا گەورەیان بە میرات بۆی بەجێ هێشتوون. لەماوەی رۆژانی رابردوودا گرتەیەکی ڤیدیۆیی لە یەکێک لە قوتابخانەکانی ئێران بڵاوکراوەتەوە کە منداڵانی قوتابخانەکانی سەرەتایی ناچار دەکرێن کە لەسەر دیوارێک وێنەی عەلی خامنەیی ماچ بکەن. دیارە ئەمە درێژەی هەمان پڕۆژەیە کە دەیانەوێت هەر لەتەمەنی منداڵیەوە تەقەدوسێک لە خامنەیی بخەنە مێشک و زێهنی ئەو منداڵانەوە کە لە هەمو رویەکەوە هێشتا کرچ و کاڵن بە باشی دەتوانن وەک داگیرکەرێک مێشک و پەروەردەیان لە قاڵب بدەن و بەرەو ئاقاری دڵخوازی خۆیان ببەن.
لە وەها دۆخێکدا ئەرکی رۆشنبیران، نووسەران، شاعیران و بەتایبەتیتر بنەماڵە زۆر بایەخدارە لە بەرپەرچدانەوەی سیاسەتی بەکۆیلەکردن کە رژیم بە شێوەی سیستماتیک بەڕێوەی دەبات.
